ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΗΡΙΑ
Tο Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες, συντόνισε σε συνεργασία με τις κρατικές υπηρεσίες που έχουν αρμοδιότητες για θέματα αναπηρίας, την ετοιμασία της Πρώτης Εθνικής Στρατηγικής για την Αναπηρία 2018-2028 και των τριών Εθνικών Σχεδίων Δράσης για την Αναπηρία (2013-2015, 2018-2020 και 2021-2023), με σκοπό τον καθορισμό του οράματος, των αξιών, των στρατηγικών επιδιώξεων και των στόχων της Κυπριακής Δημοκρατίας για την υλοποίηση πρόσθετων δράσεων που να διασφαλίζουν περαιτέρω τα δικαιώματα των πολιτών με αναπηρίες, σε όλους τους τομείς της ζωής.
Η Πρώτη Εθνική Στρατηγική για την Αναπηρία αφορά δεκαετές πλαίσιο από το 2018-2028, δομείται με βάση τις αρχές του Οδηγού Στρατηγικού Σχεδιασμού του Υπουργείου Οικονομικών (όραμα, αξίες, επιδιώξεις, στόχοι) και συνδέεται με τις συστάσεις που δέχθηκε η Κυπριακή Δημοκρατία από την Επιτροπή του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, καθώς και με την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Αναπηρία 2010-2020 και την Στρατηγική για την Αναπηρία του Συμβουλίου της Ευρώπης 2017-2023. Σκοπός της είναι να καθορίσει το όραμα, τις αξίες, τις στρατηγικές επιδιώξεις και τους στόχους της Κυπριακής Δημοκρατίας για την υλοποίηση των δικαιωμάτων των πολιτών με αναπηρίες, κατευθύνοντας όλους τους φορείς της πολιτείας προς τις δράσεις εκείνες που θα προσθέσουν αξία και θα βελτιώσουν περαιτέρω την ποιότητα της ζωής των ατόμων με αναπηρίες.
Το Υπουργικό Συμβούλιο, ενημερώθηκε στις 26.01.2022 με Σημείωμα του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, για την πρόοδο υλοποίησης του Δεύτερου Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Αναπηρία 2018-2020. Κατά την τριετία 2018-2020, από τις 86 συνολικά δράσεις (46 συνεχιζόμενες και 40 νέες δράσεις) που προγραμματίστηκαν από 7 Υπουργεία και 2 Υφυπουργεία: 54 δράσεις υλοποιήθηκαν πλήρως (ποσοστό 63%), 26 δράσεις υλοποιήθηκαν μερικώς (ποσοστό 30%) και 6 δεν υλοποιήθηκαν (ποσοστό 7%).
Το Τρίτο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Αναπηρία 2021-2023 εγκρίθηκε με Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου στις 26.01.2022 και περιλαμβάνει 135 δράσεις (58 νέες δράσεις και 77 συνεχιζόμενες), που θα υλοποιηθούν από 8 Υπουργεία και 3 Υφυπουργεία. Τα κύρια αναμενόμενα αποτελέσματά τους αφορούν την προώθηση:(α) της ανεξάρτητης διαβίωσης, της κοινωνικής ενσωμάτωσης, της κινητικότητας και κοινωνικής προστασίας των ατόμων με αναπηρίες, (β) της απασχόλησης και επαγγελματικής κατάρτισης τους,(γ) των υπηρεσιών εκπαίδευσης, (δ) της προσβασιμότητας των ατόμων με αναπηρίες στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον, στις μεταφορές και στην πληροφόρηση,(ε) της παροχής υπηρεσιών υγείας και αποκατάστασης, (στ) της ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σε θέματα αναπηρίαςΗ διαμόρφωση του Τρίτου Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Αναπηρία 2021-2023 έλαβε υπόψη τα ακόλουθα: (α) τους στόχους και προγράμματα δράσεων 8 Υπουργείων και 3 Υφυπουργείων που παρέχουν υπηρεσίες, στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων τους, σε άτομα με αναπηρίες, (β) τα αιτήματα, απόψεις και εισηγήσεις των αντιπροσωπευτικών οργανώσεων των ατόμων με αναπηρίες και κυρίως της Κυπριακής Συνομοσπονδίας Οργανώσεων Αναπήρων, ΚΥΣΟΑ, (επίσημου δια νόμου κοινωνικού εταίρου του κράτους για τα θέματα αναπηρίας) καθώς και της Παγκύπριας Συμμαχίας για την Αναπηρία (κοινοπραξία ομπρέλλα της ΚΥΣΟΑ και άλλων οργανώσεων), που υποβλήθηκαν μετά από δημόσια διαβούλευση, (γ) τις Καταληκτικές Παρατηρήσεις που εξέδωσε στις 8.5.2017 η Επιτροπή του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, μετά τον διάλογο και την εξέταση της πρώτης Έκθεσης της Κύπρου για την εφαρμογή της Σύμβασης, καθώς και τα ανώτατα ευρωπαϊκά και διεθνή στρατηγικά έγγραφα για την αναπηρία όπως η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες 2021-2030 και η Στρατηγική του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Αναπηρία 2017-2023.
Με τη λήξη του τρίτου Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Αναπηρία 2021-2023, ετοιμάστηκε με τις συνεισφορές των αρμόδιων Υπουργείων και Υφυπουργείων, απολογισμός της υλοποίησης των δράσεων τους. Με γενική κατάταξη των αποτελεσμάτων των δράσεων σε τρεις ομάδες και συγκεκριμένα όσες «Υλοποιήθηκαν πλήρως», όσες «Υλοποιήθηκαν μερικώς» και όσες «Δεν υλοποιήθηκαν», ο γενικός απολογισμός για την τριετία 2021-2023 καταλήγει σε:
· 74 δράσεις που υλοποιήθηκαν πλήρως, ή ποσοστό 55%
· 49 δράσεις που υλοποιήθηκαν μερικώς, ή ποσοστό 36%
· 12 δράσεις που δεν υλοποιήθηκαν ή ποσοστό 9%, για διάφορους λόγους (π.χ. πανδημία, υποστελέχωση των υπηρεσιών, αναδιαμόρφωση και αναπρογραμματισμός δράσεων κ.α.).
Πιο κάτω παρουσιάζονται ο Συνοπτικός Απολογισμός Υλοποίησης Δράσεων και ο Αναλυτικός Απολογισμός Υλοποίησης Δράσεων για την τριετία 2021-2023.
Παράλληλα, κατά τη συνεδρία του Παγκύπριου Συμβουλίου για τα ΄Ατομα με Αναπηρίες (ΠΣΑΑ) στις 11.12.2023, υπό την προεδρία της Υφυπουργού Κοινωνικής Πρόνοιας κυρίας Μαριλένας Ευαγγέλου, σηματοδοτήθηκε η έναρξη της διαβούλευσης και ετοιμασίας της Αναθεωρημένης Εθνικής Στρατηγικής και Σχεδίου Δράσης για την Αναπηρία 2024-2028.
Στο παρόν στάδιο το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, έχει ζητήσει τις προτάσεις της Κυπριακής Συνομοσπονδίας Οργανώσεων Αναπήρων και άλλων κοινωνικών εταίρων, καθώς και τις συνεισφορές των οκτώ Υπουργείων και τεσσάρων Υφυπουργείων αρμόδιων για θέματα αναπηρίας.
Το πρότυπο έγγραφο προς συμπλήρωση από τις κρατικές υπηρεσίες, με παράδειγμα συμπληρωμένων δύο από τους επτά θεματικούς πυλώνες της Αναθεωρημένης Εθνικής Στρατηγικής και Σχεδίου Δράσης για την Αναπηρία 2024-2028 παρουσιάζεται πιο κάτω.